Кровавая Пасха-1999 в жизни Светланы и Владимира Кузюбердиных. И что было после

Лунинец, 1999 год. Светлана и Владимир, молодые родители двоих дочерей, готовятся праздновать Пасху. Муж поехал ненадолго на работу, а Светлана занялась готовкой. Был полный холодильник еды. Думали, на Пасху, оказалось — на поминки. 

Народны сход

Лунінецкі хор. 1940 г.

Тым часам ішлі працэсы, далучаўшыя Заходнюю Беларусь да БССР. Перадвыбарная кампанія закончылася 22 кастрычніка 1939 г. выбраннем 927 дэпутатаў Народнага Сходу Заходняй Беларусі. Сярод тых, хто 28 кастрычніка ўдзельнічаў у яго першым пасяджэнні ў тэатры тады беларускага горада Беластока, былі і прадстаўнікі Лунінеччыны. Тром з іх прысвечаны асобныя артыкулы.

Ад "Авангарда" да "Лунінецкіх навін"

У 30-ыя гады ў Лунінцы існавалі дзве друкарні, якімі валодалі багатыя яўрэі Абрам Айзенберг і Ізраел Левін. Прадукцыю яны выпускалі на польскай мове. У 1939 г., пасля ўстанаўлення Савецкай улады, гаспадары былі высланы на поўнач. На сходзе рабочыя адной з друкарняў абралі загадчыкам Шлому Альпінера, свайго таварыша па працы, сына вядомага ў горадзе майстра-муляра.

Уз'яднане. Устанаўленне ўлады Саветаў

Другая сусветная вайна пачалася для Заходняй Беларусі 1 верасня 1939 г. Польская дзяржава падверглася нападу з Захаду, хаця найбольш верагодным праціўнікам яе правячыя колы доўгі час лічылі ўсходняга суседа — СССР. У 30-ыя гады заходнебеларускія землі, у тым ліку і лунінецкі край, былі картай, на якой штабы розных дзяржаў адпрацоўвалі пакуль уяўныя ўдары будучай вайны.

У глыбіні Палесся Частка 3

Апрача дзяржаўнай, у горадзе была і прыватная сярэдняя навучальная ўстанова (практычна такая ж гімназія) — расійская рэальная школа, якую ўтрымлівала Рускае дабрачыннае таварыства. Навучанне і тут вялося на польскай мове. Гэта прыватная школа таксама арэндавала памяшканні.

Былая вучаніца гэтай школы, пазней — актыўны член КПЗБ, А.І. Лабачэўская ўспамінала:

"У 30-ыя гады ў Польшчы ўзнік фашызм. Пад заклікам "Польшча для палякаў!" пачаліся ганенні на нацыянальныя меншасці. Беларусаў звальнялі з усіх устаноў. Вось і майго бацьку Івана Мініча Лабачэўскага прымусілі пакінуць займаемую пасаду начальніка станцыі. Наша вялікая сям'я (шасцёра дзяцей) засталася без сродкаў існавання. На вуліцы нельга было гучна размаўляць на роднай мове. У горадзе была закрыта "за камуністычны дух" прыватная руская рэальная гімназія. Я вучылася там.