Гісторыя. Шумілінскі раён. Пасляваенны перыяд

Пасляваеннай разрусе працаўнікі Шуміліншчыны супрацьпаставілі мужнасць, самаадданую працу, згуртаванасць і веру ў поспех. У цяжкую хвіліну людзі прыходзілі на дапамогу адзін аднаму, думаючы ў першую чаргу аб дзецях і хлебе. Рашэннем Сіроцінскага райвыканкама 2 кастрычніка 1944 г. была створана спецыяльная камісія па ўладкаванні дзяцей-сірот. Да вясны 1945 г. у раёне заставалася яшчэ замініравана плошча ў 360 га, з іх 120 га раллі. Для вызвалення зраненай, абпаленай зямлі было падрыхтавана на спецыяльных курсах каля ста спецыялістаў па размініраванні. Вясновая сяўба праходзіла ў неверагодна цяжкіх умовах. Насенне калгаснікам прыходзілася насіць на сабе здалёку, часам за 40 кіламетраў. Не на чым было араць, не хапала працоўных рук.

Гісторыя. Шумілінскі раён. Вялікая Айчынная вайна

Да 23 лістапада 1961 г. Шумілінскі раён называўся Сіроцінскім раёнам. У першыя дні Вялікай Айчыннай вайны ў раёне з добраахвотнікаў былі створаны знішчальныя фарміраванні, якія патрулявалі дарогі, вялі барацьбу з варожымі парашутыстамі і дыверсантамі. У пачатку ліпеня 1941 г. на Шуміліншчыне вялі абарончыя баі 174-я і 186-я стралковыя дывізіі, але стрымаць колькасна перавышаючыя сілы ворага не змаглі. 8 ліпеня 1941 г. гітлераўцы захапілі Шуміліна. За час акупацыі яны правялі на тэрыторыі раёна карныя аперацыі № 95 (жнівень 1942), «Маланка» (верасень–кастрычнік 1942), «Зімовы лес» (снежань 1942 – студзень 1943), «Грамавы ўдар» (сакавік–красавік 1943); 133 вёскі (з 342) разам з 1967 жыхарамі, гітлераўцы знішчылі за гады акупацыі раёна, 24 з іх не адноўлены, 8 (Бачканы, Дражакі, Заазер'е, Залессе, Зуева, Папова, Шчамілаўка, Ямішча) занесены ў мемарыяльны комплекс «Хатынь». Каля 800 шумілінцаў былі вывезены на прымусовыя работы ў Германію.

Гісторыя. Шумілінскі раён. Рэвалюцыйныя падзеі і ўстанаўленне савецкай улады

У лютым 1917 г. у Расіі перамагла буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя. Працаўнікі Шуміліншчыны з радасцю сустрэлі вестку аб звяржэнні царызму. Па закліку бальшавікоў сяляне захоплівалі абшарніцкія землі. Аднак Часовы ўрад, які бараніў інтарэсы буйной буржуазіі і абшарнікаў, працягваў імперыялістычную вайну, душыў рэвалюцыйныя выступы. Ужо ў канцы сакавіка 1917 г. «для садзейнічання грамадзянскім уладам» вайсковыя часткі былі накіраваныя ў Гарадок, Полацк, Бешанковічы.

Гісторыя. Шумілінскі раён. Дарэвалюцыйны перыяд

Старажытная гісторыя Шуміліншчыны непарыўна звязана з Полацкам, адным з найстаражытных гарадоў усходніх славян, які ўпершыню згадваецца ў «Аповесці мінулых гадоў» пад 862 г. Горад, заснаваны крывічамі, быў цэнтрам Полацкага княства, якое ўваходзіла ў старажытнарускую дзяржаву – Кіеўскую Русь. У пачатку XVIст. створаны Полацкае і Віцебскае ваяводствы, у склад якіх уваходзіла Шуміліншчына.

Из истории Шумилино

«Беларуская энцыклапедыя» сообщает, что в 1866 г. в деревне Шумилино Полоцкого повета было 5 хозяйственных дворов, 13 строений, 38 жителей.

Дальнейшая история здешнего города связана с введением в строй Динабурго-Витебской железнодорожной ветки.

В книге «Витебское отделение Белорусской железной дороги. Этапы развития» сообщается, что 14 октября 1866 г. (по новому стилю) общество Динабурго-Витебской железной дороги докладывает в министерство о готовности второго участка ветки от Полоцка до Витебска с мастерскими для ремонта и обслуживания паровозов и вагонов на сопутствующих ей железнодорожных станциях. 17 октября кипящий и шипящий паровоз с тремя вагонами пересекает Шумилино и прибывает в Витебск. И в тот же день во Всеподданнейшем докладе инженер генерал-лейтенант и к тому времени министр путей сообщения России П. П. Мельников в своей телеграмме доложил царю: