Да 23 лістапада 1961 г. Шумілінскі раён называўся Сіроцінскім раёнам. У першыя дні Вялікай Айчыннай вайны ў раёне з добраахвотнікаў былі створаны знішчальныя фарміраванні, якія патрулявалі дарогі, вялі барацьбу з варожымі парашутыстамі і дыверсантамі. У пачатку ліпеня 1941 г. на Шуміліншчыне вялі абарончыя баі 174-я і 186-я стралковыя дывізіі, але стрымаць колькасна перавышаючыя сілы ворага не змаглі. 8 ліпеня 1941 г. гітлераўцы захапілі Шуміліна. За час акупацыі яны правялі на тэрыторыі раёна карныя аперацыі № 95 (жнівень 1942), «Маланка» (верасень–кастрычнік 1942), «Зімовы лес» (снежань 1942 – студзень 1943), «Грамавы ўдар» (сакавік–красавік 1943); 133 вёскі (з 342) разам з 1967 жыхарамі, гітлераўцы знішчылі за гады акупацыі раёна, 24 з іх не адноўлены, 8 (Бачканы, Дражакі, Заазер'е, Залессе, Зуева, Папова, Шчамілаўка, Ямішча) занесены ў мемарыяльны комплекс «Хатынь». Каля 800 шумілінцаў былі вывезены на прымусовыя работы ў Германію.

У лютым 1917 г. у Расіі перамагла буржуазна-дэмакратычная рэвалюцыя. Працаўнікі Шуміліншчыны з радасцю сустрэлі вестку аб звяржэнні царызму. Па закліку бальшавікоў сяляне захоплівалі абшарніцкія землі. Аднак Часовы ўрад, які бараніў інтарэсы буйной буржуазіі і абшарнікаў, працягваў імперыялістычную вайну, душыў рэвалюцыйныя выступы. Ужо ў канцы сакавіка 1917 г. «для садзейнічання грамадзянскім уладам» вайсковыя часткі былі накіраваныя ў Гарадок, Полацк, Бешанковічы.

Старажытная гісторыя Шуміліншчыны непарыўна звязана з Полацкам, адным з найстаражытных гарадоў усходніх славян, які ўпершыню згадваецца ў «Аповесці мінулых гадоў» пад 862 г. Горад, заснаваны крывічамі, быў цэнтрам Полацкага княства, якое ўваходзіла ў старажытнарускую дзяржаву – Кіеўскую Русь. У пачатку XVIст. створаны Полацкае і Віцебскае ваяводствы, у склад якіх уваходзіла Шуміліншчына.

«Беларуская энцыклапедыя» сообщает, что в 1866 г. в деревне Шумилино Полоцкого повета было 5 хозяйственных дворов, 13 строений, 38 жителей.

Дальнейшая история здешнего города связана с введением в строй Динабурго-Витебской железнодорожной ветки.

В книге «Витебское отделение Белорусской железной дороги. Этапы развития» сообщается, что 14 октября 1866 г. (по новому стилю) общество Динабурго-Витебской железной дороги докладывает в министерство о готовности второго участка ветки от Полоцка до Витебска с мастерскими для ремонта и обслуживания паровозов и вагонов на сопутствующих ей железнодорожных станциях. 17 октября кипящий и шипящий паровоз с тремя вагонами пересекает Шумилино и прибывает в Витебск. И в тот же день во Всеподданнейшем докладе инженер генерал-лейтенант и к тому времени министр путей сообщения России П. П. Мельников в своей телеграмме доложил царю: