Школа ў Велуце

“... народная школа можа шырока і бесперашкодна развівацца толькі тады, калі аб развіцці яе будзе клапаціцца той самы народ, якому яна патрэбна і чые дзеці ў ёй вучацца”. Гэта выдатная думка выказана вядомым рускім педагогам К.Д. Ушынскім у канцы 60-х гадоў ХІХ стагоддзя, у той час, калі ў Расіі ўзнялася хваля грамадска-настаўніцкага руху. На чале яе былі перадавыя педагогі, сучаснікі Ушынскага. Яны выступалі з патрабаваннем рэформы ўсёй асветніцкай работы. І вось тады Міністэрства асветы зрабіла некаторыя ўступкі патрабаванням грамадскасці. У 1856 годзе ўтварылася спецыяльная камісія, якая павінна была займацца перапрацоўкай Статута. Але яна працавала марудна. І толькі ў 1860 годзе прадставіла праект новага школьнага Статута. Ажыццяўленне яго пачалося толькі праз чатыры гады, ды і то ў цэнтральных раёнах Расіі, а да ўскраін, якой лічылася і цяперашняя Беларусь, гэта дайшло толькі да 90-х гадоў ХІХ стагоддзя.

Успомнім усіх пайменна

1 мая 1999 года ў газеце “Лунінецкія навіны” ў памяць Сярожы быў надрукаваны артыкул (успаміны сястры Вольгі). Прапануем яго вам, паважаныя землякі. Успомніце яшчэ раз аб Сярожу:

Сяргей Паўлавіч Юрко.
Нарадзіўся 9 жніўня 1965 года.
Загінуў 9 студзеня 1986 года ў Афганістане. Узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі (пасмяротна) і медалём “Ад удзячнага афганскага народа”. Пахаваны ў роднай вёсцы Велута.

Афганцы

Успамінаючы першую сусветную, грамадзянскую і Вялікую Айчынную войны, якія прынеслі столькі гора і пакут жыхарам в. Велута, нельга не закрануць яшчэ адну, неаб’яўленую, “чужую” для нашага народа вайну — вайну ў Афганістане, якая прынесла вялікі боль родным і блізкім з нашай роднай Беларусі. Праз Афганістан прайшлі сотні лунінецкіх юнакоў. Ніхто з іх не ведаў, чые інтарэсы адстойвае далёка ад сваёй радзімы. Але такі ўжо мужчынскі лёс у гісторыіі чалавецтва. Прызвалі ў армію, даў прысягу — выконвай загад. Гэта гучыць так — “выкананне воінскага абавязку”. Шкада, што гэта выкананне воінскага абавязку каштавала 9 жыццяў нашых землякоў.

Сустрэча ў вёсцы Велута

Каціўся сталёвы вал да Лунінеччыны

У асабістай бібліятэцы А.А. Гопты, як каштоўная рэліквія, беражліва захоўваецца кніжка “Усё жыццё – Айчыне”. Яе аўтар Кацярына Спірыдонаўна — жонка Васіля Захаравіча Каржа — праўдзіва і ярка распавядае аб слаўным баявым шляху партызан Пінскага злучэння.

Звернемся да тых баявых дзён, якія маюць дачыненне да сумеснай барацьбы воінаў 55-й Мазырскай Чырванасцяжнай стралковай дывізіі і брыгад, і атрадаў партызан:

“Мы даспяваем...”

Самая жудасная з усіх войнаў чалавецтва — Вялікая Айчынная — з кожным годам адыходзіць у гісторыю. Разам з гэтым яна яшчэ па сённяшні дзень забірае людскія жыцці, меншымі становяцца рады ветэранаў. Вечна будзе жыць у памяці народнай подзвіг, які здзейсніў савецкі салдат — салдат-вызваліцель.

Гісторыя Вялікай Айчыннай вайны захавала для нас шмат імён сваіх жывых і паўшых герояў. Нам вядомы подзвіг Зоі Касмадзям’янскай, Мікалая Гастэлы, Аляксандра Матросава, 28-мі герояў-панфілаўцаў і многіх, многіх іншых. Аб адных героях даведваліся людзі ў гады вайны са скупых зводак Савінфармбюро, са старонак газет. Іх ратны подзвіг высока ацэнены Радзімай. Побач з такімі імёнамі ў гераічны летапіс Вялікай Айчыннай вайны ўпісаны імёны людзей, якія былі радавымі яе ўдзельнікамі, чые подзвігі сталі сімвалам воінскай доблесці.

“Многае мяняецца на свеце: мяняецца ўзбраенне, характар вайны, а людзі застаюцца людзьмі, і моц чалавечай душы, сіла людской стойкасці застаюцца ў той жа высокай цане, што і былі. І менавіта таму імёны людзей, якія здзейснілі свае подзвігі ў даўно адгрымеўшай вайне, застаюцца для нас жывымі імёнамі праз 25 гадоў пасля смерці тых, хто насіў іх”,— гаварыў у час пахавання астанкаў Невядомага салдата Канстанцін Сіманаў.

Нам вядомы імёны тысяч герояў, але яшчэ шмат і невядомых. Невядомы салдат — гэта сімвал усіх безыменных герояў, загінуўшых у атаках, або якія да апошняга патрона змагаліся ў тых невядомых акопах, дзе час даўно ўжо не пакінуў і следу.

Тысячы невядомых салдат здзяйснялі подзвігі, тысячамі ўвайшлі яны ў бессмяроцце. Але мы, хто жыве зараз, павінны зрабіць усё, каб узнавіць іх імёны, каб тыя, хто ў гады вайны атрымаў “Прапаў без весткі”, ведалі лёс сваіх мужоў, сыноў, братоў і бацькоў. І ў гэтай рабоце адно з галоўных месц павінна заняць школа.