Цяжкія страты панесла Ушаччына за гады мінулай вайны. Было разбурана і пашкоджана пабудоў на суму 46081 тыс. руб. у цэнах таго часу, разрабавана сельскагаспадарчага інвентару на 9651 тыс. руб., свойскай жывёлы і птушкі на 65779 тыс. руб., знішчаны лясы і сады на 4978 тыс. руб. Агульныя страты маёмасці калгасаў раёна склалі 566 млн 209 тыс. руб.
22 чэрвеня 1941 года пачалася Вялікая Айчынная вайна. Жудасная вестка аб вайне хутка дайшла да сінявокай Ушаччыны. 25 чэрвеня 1941 года ў раён прыйшло распараджэнне аб эвакуацыі. Па распараджэнні Ушацкага РК КП(б)Б пад кіраўніцтвам загадчыка ваеннага аддзела Пятніцы быў сфарміраваны знішчальны батальён па барацьбе з дыверсантамі. Пагранатрад на чале з А. Я. Захаравым ахоўваў тылы арміі, падтрымліваў парадак, разбіраўся з падазронымі людзьмі.
Новую старонку ў гісторыі ушацкага краю адкрыў кастрычнік 1917 года. Ва ўзброеным паўстанні ў Петраградзе прымалі ўдзел многія жыхары г. п. Ушачы, сярод якіх: Іван Антонавіч Асташкевіч з вёскі Строкты быў унтэр-афіцэрам крэйсера «Расія», удзельнічаў у штурме Зімняга палаца; Якаў Дзям’янавіч Пугач з вёскі Наваселле працаваў на адным з Петраградскіх заводаў; Аляксандр Несцеравіч Полазаў з вёскі Звонь – чырвонаармеец Выбаргскай стараны; Ілля Апанасавіч Клопаў з вёскі Арэхаўна працаваў на параходным заводзе.
Першыя пасяленні людзей на тэрыторыі Ушаччыны з’явіліся 9 – 5 тысяч год назад да н. э., у IV–ІІІ стагоддзі да нашай эры каля вёскі Кублічы існавала гарадзішча днепра-дзвінскай культуры. У ІХ–ХІ стагоддзі з’явіўся курганны могільнік крывічоў каля вёскі Славені. У 1552 годзе вольнае сяло Ушача (Вшача) была ўлічана Полацкай рэвізіяй у маёмасць сыноў Андрэя Сялявы Івана і Багдана, знаходзілася ў Полацкім ваяводстве Вялікага княства Літоўскага.
Древнейшее поселище на реке с финно-угорским названием Шача. И, конечно, слово это связано с растительным или животным миром, преобладающим в данной местности…
Официально же отсчет жизни здешнего поселения начался с 1624 г. Ушачи в то время принадлежали полоцкому стольнику Юзефу Кленовскому. Это имение было пожаловано ему полоцким воеводой за верную службу. В 1653 г. стольник умер. И имение перешло к Радзиминским-Францкевичам. А. М. Кулагин в книге «Памяць» за 2003 г. сообщает, что в 1677 г. местечко Ушачи перешло к Давиду Радзиминскому-Францкевичу, который со своей женой основал тут базилианский монастырь. Последний просуществовал вплоть до 1835 г., пока его монахи не выступили против изменения статуса их обители в пользу православия.
