Город Толочин основан в 1433 году как частное владение Витебской губернии Великого княжества Литовского. В 1604 году Лев Сапега основал здесь базилианский монастырь, больницу и школу.

В третьей четверти XVII века впервые упоминаются в исторических источниках новые еврейские поселения Бобр, Белыничи, Волковыск, Горы, Глуск, Дубровно, Крынки, Мир, Россь, Староселье и Толочин.

З руін і папялішчаў адраджаўся Талачын, пасёлкі і вёскі раёна. Больш за 10 гадоў спатрэбілася гораду, каб залячыць раны вайны. Людзі працавалі самааддана, стойка пераадольваючы пасляваенныя цяжкасці. Раённая газета «Чырвоны хлебароб» 25ліпеня 1944 г. паведамляла:

У пачатку Вялікай Айчыннай вайны ўпартыя баі на тэрыторыі Талачынскага раёна вяла 1-я Маскоўская мотастралковая дывізія пад камандаваннем палкоўніка Я. Р. Крэйзера. Жорсткія баі разгарнуліся за Талачын. Увечары 5 ліпеня вораг захапіў аўтамагістраль Мінск–Масква на ўчастку ад Славеняў да Талачына. Неабходна было вызваліць горад і зноў авалодаць аўтастрадай. Каля 16 гадзін працягваўся бой за Талачын, на працягу сутак дывізія ўтрымлівала горад, які двойчы пераходзіў з рук у рукі. Савецкія войскі ўзялі ў палон каля 800 салдат і афіцэраў праціўніка, захапілі сцяг 47-га Берлінскага танкавага корпуса. У баях пад Талачыном вызначыліся батальёны капітанаў В. І. Былінкіна і П. І. Шурухіна (пазней двойчы Герой Савецкага Саюза). 9–10 ліпеня 1941 г. дывізія вяла абарончыя баі каля Коханава і нанесла значныя страты 18-й танкавай дывізіі праціўніка. 10 ліпеня, абараняючы мост цераз р. Друць, наводчык гарматы радавы М. М. Дзмітрыеў знішчыў 3 варожыя танкі, быў цяжка паранены. 31жніўня 1941 г. яму было прысвоена званне Героя Савецкага Саюза.

У кастрычніку 1917 г. у горадзе ўстаноўлена Савецкая ўлада. Ваенна-рэвалюцыйныя камітэты, створаныя пры Саветах у Сянно і Оршы, пачалі мерапрыемствы па ўстанаўленні Савецкай улады. У лістападзе надзвычайны сход сялянскіх таварыстваў Аршанскага павета прыняў рэзалюцыю аб прызнанні і падтрымцы СНК і ажыццяўленні Дэкрэта аб зямлі, выбараў часовага бюро па сялянскіх справах. У лістападзе 1917 г. быў створаны Талачынскі местачковы Савет. У яго ўваходзіла 1008 салдат і 600 рабочых. Пры Савеце дзейнічалі аддзелы: народнай адукацыі, фінансавы, культурна-асветны, ваенны.