Фармаванне і сучасны стан гістарычнага ландшафту Кажан-Гарадка

Гістарычны ландшафт Кажан-Гарадка немагчыма ўявіць, перш за ўсё, без трох помнікаў пражскай культуры («Паселішча»; «Гарадзішча-1»; «Гарадзішча-2»), якія ахоўваюцца дзяржаваю. Вялікую цікавасць для даследчыкаў уяўляюць таксама такія неахоўваемыя часткі гістарычнага ландшафту, як урочышча Вялікае Поле; узгорак, на якім збудавана ў 1818 г. царква; урочышча Панскі Сад; пасады старажытнага абарончага замка; Цвінтар (могільнік у цэнтры вёскі); шэраг іншых памятных месц.

Каменны і ранні жалезны век

Частыя знаходкі дробных ашчэпкаў крэменю, што пастаянна можна знайсці ва ўрочышчах Майдан і Загор’е, пераканаўча сведчаць, што яшчэ ў каменным веку тут жылі людзі. Зрэдку знаходзяць тут і кавалкі ляпнога посуду — кераміку; але па рэштках керамікі не заўсёды можна дакладна даціраваць знаходку. Вядома, што ляпная кераміка — посуд, выраблены без прымянення ганчарнага круга,ва ўсходніх славян сустракаецца як у першабытным грамадстве, так і ў Х стагоддзі — у раннім сярэднявеччы.

Ад ледавіка да каменнага веку

Пясчаныя горы, што падступаюць з поўдня да Кажан-Гарадка, безумоўна, ледавіковага паходжання. Гэтыя горы (найбольш высокія ў раёне хутара Бабы), працягнуліся паралельна леваму берагу Прыпяці, аддзяляючы Кажан-Гарадок ад балоцістага масіву прыпяцкіх сенакосаў.

З гiсторыi Кажан-Гарадка.

У 1493 г. Гарадзец — сяло маёнтка Лахва, уласнасць Пятра Янавіча Мантыгірдавіча. Гісторыкі XIX ст. выказвалі думкі што гэта вельмі старажытнае мястэчка, хаця ніякіх звестак аб ім не захавалася. Паблізу мястэчка знаходзяцца дагістарычныя валы. З раду могілкавых курганоў выдзяляецца адзін, які знаходзіцца на плыні ракі, пры вусці Цны ў Прыпяць — Відзіуш-Гара, якую ўжо сотні гадоў прымаюць за магілу рымскага паэта Авідзія. Некаторыя аўтары мяркуюць таксама, што па самому размяшчэнню і па адносінах да Давід-Гарадка і іншых мястэчак сяло ўваходзіла ў састаў нейкай старажытнай умацаванай лініі, магчыма, нават далучалася да "Гарынскіх гарадоў", хаця і ляжала ўжо за Прыпяццю.